Belang moet je Hebben

Voor een aanvraag, bezwaar of beroep moet je een belang hebben, en als je naar de rechter stapt is dit vaak het eerste (en als je sterk staat soms het enige) waarop de overheid je tegen probeert te houden. Als je reageert op een brief die aan jou geadresseerd is dan heb je automatisch een belang. (Misschien is dat waarom de overheid soms helemaal niet reageert.)

Een belang is een eigenschap van iets of iemand: een bedrijf, een mens, een groep. Denk goed na als wie je een belang hebt, en regel dat je dit kunt laten zien.

KvK. Voor rechtspersonen (bedrijven en stichtingen met een formele eigen identiteit) volgt het belang vaak uit de KvK-registratie. Bovendien moeten de bedrijfsactiviteiten ook met het belang kloppen. Bijzonder aan rechtspersonen is dat wettelijk is vastgelegd dat ze voor het algemene belang mogen opkomen, terwijl dat voor personen en eenmanszaken niet zo geregeld is.

Verklaring. Als je het netjes aanpakt, dan kun je eventueel ook zelf je doelstellingen formuleren. Voor personen en groepen van personen is dat vaak de enige mogelijkheid. Het werkt wel veel beter als dit controleerbaar is, en ook blijkt uit verdere acties.

Checks. Belangen moeten aan eisen voldoen, vaak afgekort tot F-OPERA, volgens de jurisprudentie:

• Feitelijk, Objectief bepaalbaar. Dit gaat over het belang zelf, mogelijk over de formulering ervan. Je belang moet feitelijk zijn, en objectief bepaalbaar.

• Persoonlijk belang. Dit gaat over de relatie met je identiteit. Je belang moet onderscheidbaar zijn van dat van willekeurige anderen. (Dit kun je in klimaatzaken soms overtroeven met het Verdrag van Aarhus.)

• Eigen belang. Dit gaat over de relatie met je identiteit. Je belang moet je eigen belang zijn. Niet-advocaten treden niet op uit naam van anderen. (Dit kun je in klimaatzaken soms overtroeven met het Verdrag van Aarhus.)

• Rechtstreeks belang. Dit gaat over de relatie met het besluit dat je aankaart. Je belang moet rechtstreeks geraakt worden. Omwegen helpen je dus niet.

• Actueel belang. Het belang moet nu bedreigd worden. (Dit kun je in klimaatzaken soms overtroeven met het Verdrag van Aarhus.)

De eis van persoonlijk belang is vaak de moeilijkste; het is de reden dat personen in principe niet kunnen opkomen voor het algemene belang. Juist daarbij kan het Verdrag van Aarhus krachtig in je voordeel werken bij klimaatzaken.

In klimaatzaken kan het ook lastig zijn pas in te grijpen als het zoveel te laat is dat je het kunt bewijzen. Ook daar kan het Verdrag van Aarhus helpen, omdat dit ook toekomstige personen beschermt.