Cynisme wordt Intelligente Actie

Er is veel mis in de wereld. Individuele belangen winnen het overal van gemeenschappelijke, en we zien de problemen overal. Niet alle verandering is slecht, maar er is genoeg dat voor (bijna) iedereen schadelijk uitpakt.

Het is gemakkelijk om dan cynisch te worden — en in je schulp te kruipen. Daar is niemand mee gediend, jijzelf al helemaal niet. Ik heb dit ook ervaren, en geleerd dat het beter voelt om actief ergens tegenaan te werken.

Het kan nieuw élan geven om zo precies mogelijk uit te zoeken waar de centrale oorzaak van een probleem ligt, en dat te bestrijden met redelijke en desondanks sterke argumenten. Dat is precies wat een klimaatzaak voor je kan betekenen. Het is bovendien nuttig voor velen.

Wat ook kan gebeuren is dat je, al studerend, van inzicht verandert. Dat kan gebeuren als je de standpunten bestudeert die je tot dusverre als onacceptabel beschouwde. Dit is een gezond proces, het betekent dat je open staat en niet verstard bent. Het sterkt ook je vermogen om argumenten in te schatten in een proces. Maar er blijft bijna altijd een kernprobleem over. Naarmate je daar helderder in wordt kun je beter analyseren hoe je zou kunnen optreden.

Laat je dus niet neersabelen door cynisme, maar kom in actie. Maak er alleen geen energieverspilling van — wapen je met kennis, zoek een redelijke balans en reduceer je probleem tot een haalbare correctie.

Zoiets vind je niet altijd. Maar bij de juiste vondst doet het er niet toe hoe groot of machtig je tegenstanders zijn; voor een rechter geldt alleen of je aantoonbaar gelijk hebt. Het loont dus om precies te bepalen wat je standpunt is, hoe dat juridisch onderbouwd is en wat je redelijkerwijs kunt verlangen. Als het gaat om het klimaat dan heb je vaak wind mee.

Respectvol. Ambtenaren zijn mensen, en ook die raak je emotioneel met schimp-brieven. Houd daar rekening mee, en blijf respectvol en rustig, hoe cynisch je je ook voelt. Sterker nog, de kans bestaat dat je een ambtenaar treft die je pijn voelt, maar geen bewegingsvrijheid heeft totdat jij hem op een verantwoordelijkheid wijst. Ambtenaren zijn trots op het dienen van de gemeenschap, en weten donders goed dat sommige dingen niet goed werken en dat verandering moeizaam is. Empathie is altijd goed, ook in je brieven aan de overheid.

Afreageren gaat trouwens ook beter bij je vrienden in de kroeg, zodat je in je brief zakelijk en objectief kunt analyseren. Vooral als je dat op rustige toon doet kom je veel sterker over. Wetenschap en juridische logica zijn ook tools om in nette taal raak te slaan. (En mocht je cynisme tijdens het schrijven de overhand krijgen, leef je dan vooral uit maar herschrijf naar iets neutraals voordat je je brief verstuurt.)